Towarzystwo Internatów i Burs

Justyna Mróz - Karecka

Monika Krzyżyńska

PROGRAM AKTYWIZUJĄCY MŁODZIEŻ

W INTERNATACH I BURSACH „EKO, DEKO, KULTURALNI”

            Pozytywny wpływ sztuki na psychikę człowieka znany jest od dawna i trudno jest go przecenić. Termin „artterapia” pochodzi z języka angielskiego („art therapy”). Termin ten po raz pierwszy został użyty przez Adriana Hilla, który był angielskim nauczycielem. Miało to miejsce w 1942 roku.

            Organizując czas wolny mieszkańcom internatu, postanowiłyśmy wykorzystać twórczość artystyczną posługując się nowoczesnymi i ekologicznymi metodami, a także uwrażliwić na piękno kultury. Celem naszym było zaproponować młodzieży ciekawe i rozwijające zajęcia, wykorzystując ich potencjał intelektualny i artystyczny. Jednocześnie starałyśmy się kształtować właściwe postawy ekologiczne, uczyć racjonalnego gospodarowania odpadami oraz pokazać możliwości recyclingowe.

            Program „Eko, deko, kulturalni” powstał na bazie innowacji, którą zrealizowałyśmy w roku szkolnym 2021/2022. Innowacja ta w naszym internacie przyniosła zadowalające efekty, więc postanowiłyśmy rozbudować ją tworząc program. W założeniach wyszłyśmy naprzeciw potrzebom młodych ludzi, spędzających swój wolny czas w internacie. Biorąc pod uwagę obciążenie psychiczne i fizyczne młodzieży, zaproponowałyśmy zajęcia, które redukowałyby całodzienny stres, uwalniając od lęku, zmniejszając poziom agresji oraz podnosząc samoocenę i poziom własnej wartości. Aby pobudzić ciekawość i uniknąć monotonii, nasze działania były prowadzone w różnorodnych blokach tematycznych związanych z ekologią, dekorowaniem, kulturą i sztuką. Czyniąc zajęcia bardziej atrakcyjnymi, włączyłyśmy również elementy muzykoterapii.

            Realizując program, chciałyśmy osiągnąć następujące cele:

•                     uwrażliwienie na sztukę i kształtowanie nawyku korzystania z dóbr kulturalnych

▪                     kształtowanie wrażliwej, twórczej osobowości uczniów przez obcowanie z różnego rodzaju działaniami artystycznymi

•                     rozwijanie zainteresowań artystycznych uczniów

•                     kształtowanie i rozwijanie postaw prokulturowych

•                     rozwijanie wrażliwości ekologicznej wśród młodzieży

•                     kształtowanie i promowanie postaw sprzyjających trosce o środowisko w domu rodzinnym, szkole i okolicy

•                     uświadamianie odpowiedzialności za stan środowiska

•                     wdrażanie nawyków segregowania odpadów i umiejętności sprzyjających zachowaniom proekologicznym

•                     poznanie sposobów zagospodarowania i wykorzystania odpadów, głównie w sztukach artystycznych

•                     rozwój kreatywności młodzieży

•                     ciekawe spędzanie czasu wolnego

•                     redukcja poziomu stresu i napięcia.

            W zależności od charakteru, tematyki i potrzeb młodzieży, wdrożyłyśmy dwie formy pracy- indywidualną i zespołową. Metody pracy, które wykorzystałyśmy realizując program pobudzały wyobraźnię i potencjał uczestników. Wykorzystywałyśmy metody aktywizujące (zabawa, zajęcia plastyczne, gra dydaktyczna, quizy, burza mózgów, wyjścia i wycieczki), metody podające (prezentacje, filmy), oraz metody problemowe (samodzielne doświadczanie i dochodzenie do wiedzy, twórcze rozwiązywanie problemów).

            Tematykę zajęć w ramach programu „Eko, deko, kulturalni” opracowałyśmy w oparciu o rozmowy z młodzieżą, obserwacje, rozpoznanie ich potrzeb i oczekiwań. Na początku realizacji programu chciałyśmy, aby młodzież biorąca w nim udział lepiej się poznała i zintegrowała. W tym celu przeprowadziłyśmy zajęcia integracyjne, które umożliwiły przełamanie nieśmiałości i wzrost poczucia bezpieczeństwa w grupie. W trakcie wspólnych zabaw młodzież miała możliwość nawiązać nowe kontakty społeczne, pogłębić więzi, podnieść swoją samoocenę i spędzić ciekawie wolny czas.

            W dalszej kolejności, kierując się propozycjami uczestników, realizowałyśmy następującą tematykę:

1.                 Eko na talerzu- celem zajęć była nauka zdrowego, a jednocześnie łatwego przygotowania posiłków. Młodzież została zapoznana z piramidą zdrowego żywienia. Nabyła umiejętności przyrządzania zdrowych przekąsek. Miała możliwość samodzielnego i estetycznego przygotowania i podania potraw.

2.                 Eko deko- w ramach tych zajęć młodzież nauczyła się ponownie wykorzystywać różnorodne produkty oraz elementy natury w celu tworzenia nowych, ekologicznych dekoracji. W trakcie zajęć wykonaliśmy żelowe świece z dodatkiem kwiatów, ozdoby świąteczne (choinki, stroiki, dekoracje z opon, pocztówki, mikołaje z końcówek materiałów, mikołaja na stelażu manekina), karmniki dla ptaków, malowane dekoracje ze starych desek, ozdobne lampiony, wazony ze starych butelek, wiszące dekoracje z papieru, wiszące kwietniki ze sznurka. Staraliśmy się jak najefektywniej wykorzystać zebrany materiał. Dużo elementów do prac zebraliśmy w czasie wspólnych spacerów po lesie i parku. Daliśmy „drugie życie” wielu przedmiotom, na przykład ze starej, sztucznej choinki wykonaliśmy wiele stroików świątecznych.

3.                 Las w słoiku- uczestnicy nabyli umiejętność tworzenia ogródków dekoracyjnych w szklanych słojach. Nauczyli się odpowiedniego doboru roślin i elementów dekoracyjnych. Rozwinęli swoją kreatywność i poczucie estetyki.

4.                 Eko kosmetyki- na zajęciach młodzież nauczyła się tworzyć naturalne mydełka i pomadki ochronne z gliceryny. Wykonane zostały również zapachowe kule do kąpieli z dodatkiem lawendy. Spotkaniom towarzyszyły pogadanki na temat dbania o zdrowie i wygląd zewnętrzny.

5.                 Kultura na scenie i dużym ekranie- wyjścia do teatru i kina miały na celu udoskonalić umiejętność poruszania się w świecie kultury i uwrażliwić na kulturę i sztukę.

6.                 Eko torby- zaproponowałyśmy młodzieży naukę zdobienia toreb płóciennych i wykorzystanie ich w życiu codziennym jako alternatywę dla jednorazowych toreb plastikowych. Zajęcia te kształtowały wyobraźnię, motorykę małą i poczucie estetyki.

7.                  Akcja segregacja- miała na celu nauczenie młodych ludzi umiejętności segregacji odpadów w zależności od ich rodzaju. Zrealizowałyśmy ten punkt korzystając z prezentacji i prelekcji kompetentnej osoby.

8.                 Kultura bliżej nas- ten punkt programu obejmował wyjścia do muzeum, galerii sztuki i innych miejsc upowszechniających kulturę. Stworzyłyśmy okazję młodzieży do poznania ciekawych miejsc związanych z wielokulturowością Podlasia.

9.                 Wypalanie w drewnie- plastry drewna zostały ozdobione przez młodzież dzięki technice wypalania. Powstały w ten sposób ciekawe podstawki pod kubki i deski ozdobne.

            Powstałe na zajęciach prace prezentowałyśmy na międzyinternatowych konkursach: Stroik Wielkanocny- zwyczaje i tradycje oraz konkurs na Szopkę Bożonarodzeniową. Współpracując ze szkolnym kołem wolontariatu, organizowałyśmy kiermasze świąteczne, na których sprzedawane były wytwory młodzieży biorącej udział w zajęciach. Dochód ze sprzedaży przeznaczony został na cele charytatywne. Nasze prace rozdaliśmy również jako upominki dla uczestników organizowane przez nas konkursu na stroik wielkanocny. Wykorzystane również zostały do dekorowania pomieszczeń w internacie i szkole, a także w pokojach młodzieży.

            Wdrożenie programu „Eko, deko, kulturalni” przyniosło wiele zadowalających efektów. Zauważyłyśmy zwiększoną aktywność artystyczną i społeczną uczestników. Młodzież nauczyła się lepszej współpracy między sobą, zostały nawiązane nowe relacje. Nabyła umiejętność rozwijającego i kreatywnego spędzania czasu wolnego. Uczestnicy programu bardziej świadomie zwracają większą uwagę na poprawę stanu środowiska i jego zasobów. Racjonalnie gospodarują odpadami i potrafią wykorzystać je w sztuce plastycznej, dać „drugie życie” pozornie zbędnym przedmiotom. Zauważają korzyści płynące z prowadzenia proekologicznego stylu życia. Realizacja programu przyczyniła się również do wzrostu poziomu wiedzy na temat kultury, co przełożyło się na wzrost kultury osobistej wychowanków.

            Program realizowany w naszym internacie sprawdził się jako dobra alternatywa spędzania czasu wolnego. Cieszył się dużym zainteresowaniem, w związku z czym planujemy jego rozwinięcie i kontynuację. Zachęcamy również wychowawców z innych internatów i burs do wdrożenia tego typu działań. My jako dorośli widzimy wielką potrzebę wychowania młodego pokolenia w odpowiedzialności za stan otaczającego nas środowiska, w myśl zasady „myśl globalnie, działaj lokalnie”. Powinniśmy zadbać o to, aby szczególnie w dobie dzisiejszych czasów, gdy dominują media społecznościowe i kultura „niższych lotów”, rozbudzić zainteresowanie kulturą i sztuką. Pobudza to wrażliwość na otaczający świat i drugiego człowieka oraz inspiruje do rozwoju osobistego.

Autorki:

Justyna Mróz – Karecka

Monika Krzyżyńska